|
วงศ์ |
Burseraceae |
|
|
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Protium serratum Engl. |
|
|
ชื่อไทย |
มะแฟน |
|
|
ชื่อท้องถิ่น |
มะแฟน(คนเมือง), ตะพีเหมาะ(กะเหรี่ยงแดง), ไฮ่ม่าดี้(ปะหล่อง), เจี้ยนต้องแหงง(เมี่ยน), ตะพีเหมาะ(กะเหรี่ยงแดง) |
|
|
ลักษณะทาง พฤกษศาสตร์ |
ต้น เป็นพรรณไม้ยืนต้น ขนาดกลาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 20 เมตร
ใบ ใบเป็นประกอบ มีใบย่อยประมาณ 7 – 9 ใบ ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปรียาว ปลายใบมีติ่งแหลม ส่วนโคนใบกลมมน ขนาดของใบยาวประมาณ 2 – 4.5 นิ้ว กว้างประมาณ 1 – 2.5 นิ้ว ใบอ่อนมีขนขึ้นประปราย แต่พอแก่ขนก็จะหลุดไป เป็นใบเรียบเกลี้ยง ใต้ท้องใบจะเห็นเส้นใบเป็นรูปตาข่ายเห็นได้ชัด ก้านใบยาวประมาณ 1 ซม.
ดอก ดอกออกเป็นช่อกระจายอยู่ตามบริเวณง่ามใบ ลักษณะของดอกมีกลีบดอก และกลีบรองกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ มีเป็นสีเขียว กลางดอกก็จะมีเกสรตัวผู้ประมาณ 10 อัน และเกสรตัวเมียอีก 1 อัน มีขนาดสั้นกว่ากลีบดอก
ผล ผลมีลักษณะค่อนข้างกลมมน มีร่อง 2 – 3 ร่อง เปลือกผลเป็นสีแดง ภายในผลมีเนื้อนุ่มสีขาวและมีเมล็ด เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 – 2 ซม. เมล็ดจะแข็ง[1] |
|
|
ใบ |
ใบ ใบเป็นประกอบ มีใบย่อยประมาณ 7 – 9 ใบ ลักษณะของใบย่อยเป็นรูปรียาว ปลายใบมีติ่งแหลม ส่วนโคนใบกลมมน ขนาดของใบยาวประมาณ 2 – 4.5 นิ้ว กว้างประมาณ 1 – 2.5 นิ้ว ใบอ่อนมีขนขึ้นประปราย แต่พอแก่ขนก็จะหลุดไป เป็นใบเรียบเกลี้ยง ใต้ท้องใบจะเห็นเส้นใบเป็นรูปตาข่ายเห็นได้ชัด ก้านใบยาวประมาณ 1 ซม.
|
|
|
ดอก |
ดอก ดอกออกเป็นช่อกระจายอยู่ตามบริเวณง่ามใบ ลักษณะของดอกมีกลีบดอก และกลีบรองกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ มีเป็นสีเขียว กลางดอกก็จะมีเกสรตัวผู้ประมาณ 10 อัน และเกสรตัวเมียอีก 1 อัน มีขนาดสั้นกว่ากลีบดอก
|
|
|
ผล |
ผล ผลมีลักษณะค่อนข้างกลมมน มีร่อง 2 – 3 ร่อง เปลือกผลเป็นสีแดง ภายในผลมีเนื้อนุ่มสีขาวและมีเมล็ด เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 – 2 ซม. เมล็ดจะแข็ง[1] |
|
|
สรรพคุณ / การใช้ประโยชน์ |
- ผล รับประทานได้ มีรสเปรี้ยว(คนเมือง,ปะหล่อง,เมี่ยน)
ใบอ่อนและผลสุก รับประทานได้(กะเหรี่ยงแดง)
- เนื้อไม้ ใช้ทำฟืน(กะเหรี่ยงแดง)
- ราก ใช้รากสดหรือแห้งนำมาต้มเอาน้ำกินเป็นยาแก้พิษซาง แก้ไข้ และเป็นยาถอนพิษต่าง ๆ เป็นต้น
ผล ใช้รับประทานได้[1] |
|
|
อ้างอิง |
เต็ม สมิตินันทน์,2544. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย. ส่วนพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้, กรุงเทพฯ.
[1] วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม, 2548. พจนานุกรมสมุนไพรไทย. ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 6. รวมสาส์น (1977) จำกัด. กรุงเทพ ฯ. |
|
|
สภาพนิเวศ |
- |
|
|
เอกสารประกอบ |
|