|
วงศ์ |
Apocynaceae (Asclepiadaceae) |
|
|
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Gymnema inodorum (Lour.) Decne. |
|
|
ชื่อไทย |
ผักเชียงดา |
|
|
ชื่อท้องถิ่น |
- ผักเชียงดา(คนเมือง), ผักเซ็ง(ม้ง), ผักเซ็ง(ไทลื้อ) - ผักจินดา ผักเจียงดา ผักกูด ผักเชียงดา [3] |
|
|
ลักษณะทาง พฤกษศาสตร์ |
ไม้เถาเลื้อยยาวสีเขียว เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.5-5 ซม. เลื้อยพาดไปตามต้นไม้ใหญ่ ยาวประมาณ 5-10 เมตร ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาวเหมือนน้ำนม
ใบ เดี่ยว รูปกลมรี ฐานใบมน ปลายแหลม ขอบใบเรียบ ใบสีเขียวเข้ม หน้าใบ (upper epidermis) เขียวเข้มกว่าหลังใบ (lower epidermis) ใบออกจากข้อเรียงเป็นคู้ตรงข้ามกัน
ดอก ช่อแน่นสีขาวอมเขียวอ่อน ดอกย่อยกลมเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลาง 5-6 มม.
ผล เป็นฝักคู่ [3] |
|
|
ใบ |
ใบ เดี่ยว รูปกลมรี ฐานใบมน ปลายแหลม ขอบใบเรียบ ใบสีเขียวเข้ม หน้าใบ (upper epidermis) เขียวเข้มกว่าหลังใบ (lower epidermis) ใบออกจากข้อเรียงเป็นคู้ตรงข้ามกัน
|
|
|
ดอก |
ดอก ช่อแน่นสีขาวอมเขียวอ่อน ดอกย่อยกลมเล็ก เส้นผ่านศูนย์กลาง 5-6 มม.
|
|
|
ผล |
ผล เป็นฝักคู่ [3] |
|
|
สรรพคุณ / การใช้ประโยชน์ |
- ยอดอ่อน นำไปประกอบอาหารเช่น แกงใส่ผักหวาน แกงใส่ปลาแห้ง เป็นต้น(คนเมือง,ไทลื้อ)
ยอดและใบอ่อน ประกอบอาหาร เช่น แกง หรือต้ม รับประทานกับน้ำพริก(ม้ง,คนเมือง)
ยอดอ่อน นำไปประกอบอาหาร เช่น แกงรวมกับผักชะอม ผักเฮือด ผักกูด(ปะหล่อง)
- ยอดอ่อนและใบ ประกอบอาหารเช่น แกงขนุน หรือนึ่ง รับประทานกับน้ำพริก มีสรรพคุณช่วยรักษาโรคเบาหวาน(คนเมือง)
- สรรพคุณความเชื่อ
ภาคเหนือใช้ใบสดรสมันขมตำให้ละเอียด พอกกระหม่อมเพื่อลดไข้ ลดอาการเป็นกวัด ปรุงเป็นยาลดไข้ ลดน้ำตาลในเลือด แก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยเจริญอาหาร ขับระดู เป็นยาเย็น ตำพอกฝีหรือหัวลำมะลอก งูสวัด เริม ถอนพิษ แก้ปวดแสบปวดร้อน
ผล แก้ไอ ขับเสมหะ
ยอดใบอ่อนและดอก รสขมมัน ใช้แกงกับปลาแห้ง
หัว รสมันขม แก้พิษอักเสบ ดับพิษกาฬ พิษร้อน แก้พิษไข้เซื่องซึม แก้เริม [3] |
|
|
อ้างอิง |
เต็ม สมิตินันทน์,2544. ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย. ส่วนพฤกษศาสตร์ป่าไม้ สำนักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้, กรุงเทพฯ.
[3] สมพร ภูติยานันต์, 2551. สมุนไพรใกล้ตัว เล่ม 13 : สมุนไพรแต่งสี กลิ่น รส. วิทยาศาสตร์เภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ตุลย์การพิมพ์, เชียงใหม่. |
|
|
สภาพนิเวศ |
ชอบขึ้นในป่าดิบแล้ง แสงแดดรำไร |
|
|
เอกสารประกอบ |
|